Türkiye’de düşük karbonlu, verimli ve maliyet etkin bir enerji dönüşümü için uygun finansman yapısının sağlanması kritik önem taşımaktadır. Özellikle 2019 yılıyla birlikte Türkiye enerji finansmanında hem talep hem arz tarafında bir dönüm noktasına gelmiştir.
Finansmanın talep tarafında, enerjideki dönüşümle birlikte finansmana ihtiyaç duyulan proje ve yatırımcı tipleri çeşitlenmekte, dağıtık enerji, dijitalleşme, enerji verimliliği, akıllı şebekeler ve yenilikçilik, kapasite artışına ek olarak yeni ihtiyaçlar ortaya çıkarmaktadır. Finansmanın arz tarafında ise, finansal kuruluşlar bir yandan ödeme güçlüklerinin ve uluslararası finansal ortamın getirdiği zorlukları aşmaya çalışırken, diğer yandan dönüşümün getirdiği yeni ihtiyaçlara uyum sağlamaya ve risk yönetimini de kapsayan yeni finansal araçlar geliştirmeye ihtiyaç duymaktadır.
“Türkiye’de Enerji Dönüşümünün Finansmanı” çalışması yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği yatırımlarına yönelik finansman ihtiyacının değerlendirilmesi, finansal kuruluşlar, yatırımcılar ve kamuya yönelik öneriler geliştirilmesini amaçlamıştır. Çalışmanın öncelikli hedef kitlesi, politika yapıcılar, uluslararası ve ulusal finans kuruluşları, enerji sektörü oyuncuları, teknoloji tedarikçileri, danışmanlık şirketleri gibi enerji dönüşümü yatırımları ve finansmanının taraflarını oluşturan paydaş gruplardır.
Çalışma kapsamında enerji dönüşümünün finansmanında küresel eğilimler fırsatlar, zorluklar ve başarılı örnekler ortaya konmuş ve Türkiye’nin 2002-2018 dönemi finansman manzarası detaylı olarak analiz edilmiştir. Ayrıca 100 paydaşa anket ve proje bilgi notuyla ulaşılmış, 36 paydaşla birebir derinlemesine görüşme yapılmıştır. Raporun sonunda Türkiye’de enerji dönüşümünün finansmanını desteklemek üzere kamu, finansal kuruluşlar, enerji şirketleri ve teknoloji şirketlerini içeren paydaşlara yönelik eylem alanları önerilmiştir. Öneriler, dünya ve Türkiye analizleri, birebir paydaş görüşmeleri, paydaş çalıştayı ve ilgili diğer etkinliklerden elde edilen girdilerin sentezi ve uzman gözüyle analizi sonucu oluşturulmuştur.
Bu doğrultuda saptanan beş eylem alanı aşağıda gösterilmektedir.
- Enerji dönüşümü perspektifinin ve piyasa mekanizmasının güçlendirilmesi
- Finansman kaynaklarının çeşitlendirilmesi
- Enerji Verimliliği Finansmanının Artırılması
- Yenilenebilir Enerji Finansman Modellerinin Geliştirilmesi
- Dağıtık Yenilenebilir Enerji Sistemlerinin Finansman Modellerinin Geliştirilmesi
